اثر کاربرد متیل جاسمونات در مقاومت گندم به شته روسی گندم

شته روسی گندم، diuraphis noxia (hemiptera: aphididae) یکی از آفات مهم در عدّه¬ای از نواحی غلّه¬خیز دنیا می¬باشد. در این پژوهش، سه غلظت 0/01، 0/1 و 1 میلی¬مولار متیل جاسمونات و شاهد (شامل آب مقطر، اتانول 96 درصد و tween-20 در روش محلول¬پاشی برگی، آب مقطر و اتانول 96 درصد در روش پرایمینگ بذر) به دو روش مختلف محلول¬پاشی برگی و پرایمینگ بذر به کار رفت و اثر آن¬ها در مقاومت آنتی بیوزی، آنتی زنوزی و تحمّل گندم به این شته بررسی شد. در آزمون آنتی بیوز، طول کل دوران پورگی این شته روی گیاهان تیمار¬شده با غلظت¬های 0/01 و 1 میلی¬مولار متیل جاسمونات در روش محلول¬پاشی برگی به طور معنی¬داری افزایش یافت. در روش پرایمینگ بذر، غلظت 1 میلی¬مولار متیل جاسمونات طول کل دوران پورگی را به طور معنی¬داری افزایش داد. همچنین، دوره قبل از تولید¬مثل در روش محلول¬پاشی برگی در غلظت 0/1 میلی¬مولار به طور معنی¬داری نسبت به شاهد طولانی¬تر بود. همین طور، در روش پرایمینگ بذر، غلظت 0/01 میلی¬مولار متیل جاسمونات طول دوره قبل از تولید¬مثل را به طور معنی¬داری افزایش داد. طول دوره تولید¬مثل در همه گیاهان تیمار¬شده و در هر دو روش به طور معنی¬داری نسبت به شاهد کوتاه¬تر بود.¬ از لحاظ طول دوره بعد از تولید¬مثل، هیچ اختلاف معنی¬داری بین شاهد و تیمارها در هر دو روش وجود نداشت. با این وجود، در هر دو روش آزمایش، تعداد پوره تولید¬شده توسط ماده¬ها در همه گیاهان تیمار¬شده به طور معنی¬داری نسبت به شاهد کمتر بود. در روش محلول-پاشی برگی، همه غلظت¬های متیل جاسمونات، طول عمر کل را کاهش داد. همچنین، در روش پرایمینگ بذر، طول عمر کل روی گیاهان تیمار شده با غلظت¬های 0/1 و 1 میلی¬مولار متیل جاسمونات به طور معنی-داری نسبت به شاهد کمتر بود. در مجموع، هر دو روش کاربرد متیل جاسمونات در مقاومت آنتی بیوزی گندم به شته روسی گندم موثر بود. آزمایش آنتی زنوز از طریق شمارش تعداد شته¬های بالغ روی برگ¬های تیمار¬شده در هرکدام از غلظت¬های متیل جاسمونات، 24 و 48 ساعت پس از رهاسازی شته¬ها انجام پذیرفت. تجزیه واریانس نشان داد که در هر دو روش اختلاف معنی¬داری بین تیمارها پس از 24ساعت وجود ندارد. اما، پس از 48 ساعت تعداد شته¬های مشاهده¬شده در غلظت¬های 0/01 و 1 میلی¬مولار متیل جاسمونات در روش پرایمینگ بذر به طور معنی¬داری کاهش یافت. در آزمایش تحمّل، غلظت¬¬ 0/1میلی-مولار متیل جاسمونات در روش پرایمینگ بذر سبب افزایش میزان تحمّل بر اساس نمره¬دهی میزان خسارت شد. همچنین، در غلظت 0/1 میلی¬مولار روش پرایمینگ بذر، درصد کاهش ارتفاع اندام¬های هوایی به طور معنی¬داری کمتر بود. علاوه بر این، درصد کاهش طول ریشه در غلظت 0/1 میلی¬مولار متیل جاسمونات در روش محلول¬پاشی برگی و نیز در همه غلظت¬ها در روش پرایمینگ بذر به¬ طور معنی¬داری پایین بود. از طرفی، درصد کاهش وزن اندام¬های هوایی در غلظت 1 میلی¬مولار در روش محلول¬پاشی برگی، به طور معنی¬داری نسبت به شاهد و سایر تیمارها بیشتر بود. در مجموع، روش پرایمینگ بذر برخلاف روش محلول¬پاشی برگی، باعث مقاومت آنتی زنوزی و تحمّل گندم به شته روسی گندم شد.